Królewska gra – takim mianem określane są szachy. Ale każdy, kto spędził choć trochę czasu przy szachownicy wie, że tak naprawdę to coś więcej, niż tylko zwykła, popularna gra. Wiele osób traktuje szachy jako relaks, sport, a nawet sposób na życie. Oczywiście nie należy przesadzać, ale warto zaznaczyć, że szachy to świetny, rozwijający sposób na spędzanie wolnego czasu.

Szachy: jak grać?

W trakcie gry w szachy mierzy się ze sobą dwójka graczy. Jeden z nich gra bierkami (to zbiorcze określenie na pionki oraz figury) o białym kolorze, drugi zaś wybiera czarne. Każda z bierek ma swój charakterystyczny zakres ruchów, który może wykonać. Przykładowo gońce (nazywane potocznie lauframi) mogą poruszać się jedynie po przekątnych, zaś król może iść w dowolnym kierunku, ale jedynie o jedno pole. Zadaniem graczy jest zamatowanie wrogiego króla, czyli zaatakowanie go w taki sposób, by nie miał możliwości poruszenia się na wolne pole lub zasłonięcia się innymi bierkami. Każdy gracz ma jeden ruch, a białe zawsze zaczynają. Daje im to sporą przewagę, szczególnie w przypadku bardziej doświadczonych graczy, którzy mają tzw. przewagę tempa. Czarny gracz może natomiast wybrać obronę, czyli sposób, w jaki będzie bronić się na otwarciu. Jedna partia szachowa to z reguły od 25 do 50 ruchów, choć zdarzają się wyjątki. Grać można dowolną ilość czasu – czasami namysł nad jednym ruchem może zająć nawet kilak godzin!

Czy warto grać w szachy?

Popularność szachów znacząco wzrosła w ostatnich latach, a królewska gra znów stała się modna, w tym także wśród młodzieży. Nie ma co się dziwić – gra w szachy zapewnia ogrom rozrywki i jest po prostu niezwykle przyjemna. Rozwija też zdolność logicznego myślenia i analizy, dzięki czemu jest korzystna dla zachowania mózgu w dobrej kondycji. Co istotne, grać w szachy można niemal wszędzie. Popularne są rozgrywki w internecie, bo strony szachowe automatycznie dobierają przeciwników na podobnym poziomie. Ale warto też grać w szachy na żywo – to świetny sposób na wspólne spędzanie czasu!

Szachy, nazywane też grą królów, zrobiły prawdziwą karierę w XX wieku, gdy turnieje szachowe w Europie stały się niezwykle ważnymi wydarzeniami sportowymi. W XXI w. ich popularność znacząco spadła, by w ostatnich latach znów wzrosnąć. Dlaczego szachy cieszą się aż tak dużą popularnością? Czy warto dać szansę królewskiej grze?

Szachy: skąd wzięła się ich popularność?

Jest wiele czynników, które wpłynęły na wzrost popularności szachów w ostatnich latach. Po pierwsze, pandemia wymusiła zachowywanie dystansu społecznego, przez co wiele osób szukało rozrywek, które można wykonywać w domu. Ich oczy zwróciły się na szachy online, które zapewniały bezpłatną rozrywkę. Po drugie, bardzo wielu influencerów zainteresowało się szachami. Tworzone przez nich treści oglądały dziesiątki milionów osób, które zapragnęły przetestować się w królewskiej grze. Po trzecie, Netflix wypuścił bardzo popularny miniserial “Gambit królowej”, który pokazał, że szachy wcale nie muszą być nudne. Produkcję zobaczyło co najmniej kilkanaście milionów widzów, co bezpośrednio przełożyło się na zainteresowanie szachami. To oczywiście nie wszystkie czynniki, no kultura szachowa, włącznie z tradycją rozgrywek sportowych i amatorskich, zawsze była silna, co na pewno dodatkowo zwiększyło popularność tej gry.

Szachy zasady jako sport

Spore znaczenie dla popularności szachów miał na pewno dynamiczny rozwój tej dyscypliny sportowej. W ostatnich latach pojawiło się coraz więcej turniejów, a ich organizatorzy zadbali o profesjonalną oprawę. Widzowie mogą za darmo oglądać mecze rozgrywane przez najlepszych szachistów, a to wszystko z profesjonalnym i ciekawym komentarzem. Rozgrywki szachowe są wbrew pozorom naprawdę interesujące, szczególnie gdy rozgrywają je szachiści o statusie celebrytów, czyli np. Magnus Carlsen czy Hikaru Nakamura. Rozkwit szachów jako dyscypliny sportowej dodatkowo przyczynił się do wzrostu popularności królewskiej gry wśród zwykłych graczy. Relacje między sportem zawodowym i amatorskim zawsze są kluczowe i nigdy nie wolno umniejszać ich roli.

Szachy nie tylko rozwijają logiczne myślenie, ale także uczą pracy nad swoim stanem emocjonalnym, przyznawania się do błędów, myślenia perspektywicznego, brania odpowiedzialności, komunikacji niewerbalnej i wielu innych. 

Po co uczyć się szachów, jeśli nie chcesz być profesjonalistą

Najważniejszą rzeczą, którą zyskujesz w szachach, jest umiejętność myślenia z zewnątrz. W tej grze trzeba umieć przewidywać i przewidywać, co myśli przeciwnik, rozumieć, czego chce i dlaczego wykonuje dany ruch. To cecha, którą szachiści nabywają dość szybko, umiejętność oceny, co myśli druga osoba, czego chce od rozmowy, sprawy, relacji i tak dalej.

Oczywiście szachy sprawiają, że człowiek jest bardziej rozważny. Rozwijają też koncentrację, bo Szachy dla 3 osób to przede wszystkim gra na uwagę. Wygrywa ten, kto jest w stanie zastosować podwyższoną koncentrację w odpowiednich momentach.

Bardzo trudno jest myśleć o czymkolwiek innym, kiedy grasz w szachy, twoja głowa jest pełna pomysłów i opcji. I to zanurzenie w procesie jest jedną z głównych zalet gry. Mamy z tym teraz duże problemy, ze względu na telefon, internet. Cały czas się rozpraszamy, próbujemy robić 2-3 rzeczy naraz i żadna z nich nie wychodzi. Szachy na to nie pozwalają. Jak tylko się rozproszysz, przegrywasz. Jest to gra na koncentrację. Dajesz się tak ponieść, że zapominasz o wszystkim na godzinę, dwie, trzy godziny i wracasz do realnego świata.

Gra w szachy uczy podejmowania decyzji w ograniczonym czasie

Musisz podjąć najlepszą decyzję w przydzielonym ci czasie, a on zawsze jest inny. Musisz w ciągu minuty ocenić dużą liczbę czynników i podjąć wymuszoną decyzję, nie możesz jej odkładać na później. W przeciwnym razie przegrasz. Ta umiejętność zdaniem szachistów jest bardzo pomocna w życiu codziennym.

Grając w szachy, nabywasz kolejną dobrą cechę: dążenie do doskonałości. Człowiek może wygrać mecz i nadal być strasznie niezadowolony z tego co się dzieje. To wieczna refleksja nad jakością twojej gry, ponieważ nawet nie chcesz głównie wygrywać, chcesz przede wszystkim dobrze grać.